W uroczystości udział wezmą przedstawiciele świata archiwistyki i kultury z Polski i Ukrainy oraz licznie zaproszeni goście. Oprowadzenia po ekspozycji dokona komisarz wystawy „Dzieje Polski w dokumencie archiwalnym”, kierownik Zakładu Naukowego Archiwistyki przy NDAP Jacek Krochmal.

Prezentowane wystawy zostały przygotowane w ramach obchodów Roku Polski na Ukrainie oraz Roku Ukrainy w Polsce, odbywających się pod hasłem „Polska i Ukraina razem w Europie”. Były one pokazywane w latach 2004-2005 w Kijowie, Lwowie oraz Białej Cerkwi i Humaniu (wystawa polska), a także w Warszawie i Wrocławiu (wystawa ukraińska).

Wystawa Dzieje Polski w dokumencie archiwalnym pokazuje 110 bardzo ważnych dokumentów z historii państwa polskiego, pochodzących z okresu od XII do XX wieku. Jej głównym założeniem jest ukazanie przeszłości poprzez bezpośredni kontakt z dokumentami, które wpłynęły na dzieje polityczne i prawno-ustrojowe, a także gospodarcze, religijne i kulturalne Polski. Prezentacja tych świadectw historii pozwala na ukazanie w pełnym świetle wydarzeń znanych z podręczników historii. Z uwagi na specyfikę dziejów Polski, która po unii lubelskiej (1569) przekształciła się w Rzeczpospolita Obojga Narodów – a w zasadzie w Rzeczpospolitą Wielu Narodów – pokazane dokumenty mają istotne znaczenie również dla historii innych narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Szczególnie wiele akcentów dotyczy dziejów Polski i Ukrainy, które w ciągu tysiąca lat sąsiedztwa przez długi czas miały wspólną historię, choć poszczególne jej etapy mogą być w obu państwach odmiennie interpretowane.

Zaprezentowane dokumenty zostały zgrupowane w ośmiu częściach, odpowiadających kolejnym okresom historycznym – od średniowiecza do czasów nam współczesnych. Wybrano najważniejsze dokumenty, które wywarły wpływ nie tylko na dzieje Polski, ale także na dzieje ludzkości. Szczególne miejsce zajmuje wśród nich Akt konfederacji warszawskiej z 28 I 1573 r. W uznaniu jego doniosłości historycznej w dniu 16 X 2003 r. dokument ten został wpisany na Listę Światową Programu UNESCO „Pamięć Świata”.

Pokazane na wystawie kopiemateriałów archiwalnych (dokumentów, akt, druków, map, fotografii, pieczęci) pochodzą z: Archiwum Głównego Akt Dawnych, Archiwum Akt Nowych, Archiwum Dokumentacji Mechanicznej oraz archiwów państwowych w Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Łodzi, Przemyślu, Warszawie i Wrocławiu.

Na wystawie Dzieje Ukrainy w dokumencie archiwalnym zaprezentowano dwieście dokumentów - śladów historii pozostawionych na piśmie. Ukazuje ona zarówno życie ludzi będących u władzy, jak i zwykłych śmiertelników. Wystawa pokazuje fragmenty tysiącletniej historii Ukrainy a jednocześnie zapoznaje zwiedzających z bogactwem Narodowego Zasobu Archiwalnego Ukrainy - skarbnicy pamięci narodowej. Najstarszym eksponowanym dokumentem są pochodzące z IX wieku, napisane głagolicą „Kijevski listići”. Najnowsze materiały ukazują okres Pomarańczowej rewolucji, czyli wydarzeń z przełomu 2004/2005 roku.

Zaprezentowane materiały to zbiór aktów podpisywanych przez wybitnych przedstawicieli elit państwowych, politycznych, wojskowych i twórczych, a także zapisków zwykłych  mieszkańców dawnej i współczesnej Ukrainy, świadectw rewolucji, wojen i buntów. Są to nie tylko materiały pisane, ale także fotografie i filmowe, dostępne w Internecie.

Ekspozycja składa się z 19 części, pogrupowanych według kryteriów tematycznych i chronologicznych. Przedstawiono kopie dokumentów pochodzących z archiwów centralnych w Kijowie i Lwowie (CDIAK, CDIAL, CDAGO, CDAWO, CDAMLM, CDKFFA), archiwów państwowych obwodu chersońskiego, mikołajowskiego, winnickiego i żytomierskiego oraz ze zbiorów Narodowej Biblioteki Ukrainy im. W. I. Wiernadzkiego w Kijowie.

Wystawa w siedzibie archiwum czynna będzie w dni powszednie w godzinach 9.00 - 14.00, w terminie od 14 kwietnia do 14 czerwca 2006 r., wszystkich zainteresowanych ekspozycją serdecznie zapraszamy.


Informację sporządziła: mgr Izabela Glesmer