Przemyśl - nasze miasto całą dobę

Fort IX - Brunner

data dodania: 2005-11-14
aktualizacja: 2016-11-14 14:34:55
Fort IX "Brunner" (Glinne) oddany został do użytku w 1896 r. Pierwotnie usytuowany w miejscowości Ujkowice, obecnie znajduje się w granicach administracyjnych miasta Przemyśla. Fort główny, pancerny, dwuwałowy ześrodkowany, pod wieloma względami podobny do bliźniaczego fortu pancernego "San Rideau" w Bolestraszycach. Fort nazwany na cześć gen. Maurycego von Brunnera, jednego z Dyrektorów Budowy Twierdzy i inżyniera, który stworzył wiele dzieł fortyfikacyjnych w ówczesnej Europie.

Fort był dziełem potężnie uzbrojonym, co szczególnie cechowało fortyfikacje Brunnera. Posiadał 4 wieże pancerne z moździerzami 150 mm usadowione na stropie koszar, 3 haubice 150 mm, ponadto działka szybkostrzelne kal. 80 mm w tradytorach i moździerze kal. 240 mm. Grubość stropów fortu wynosiła od 2-3 m. Obok opancerzonych armat fort posiadał opancerzone stanowisko do kierowania ogniem i obserwacji przedpola, co umożliwiało mu kierowanie ogniem dział nawet w czasie ostrzału własnych stanowisk.

Mapa Twierdzy Przemyśl Dzieło wyposażono w instalacje elektryczne do oświetlenia wnętrza fortu, której resztki można jeszcze zobaczyć. Wewnątrz fortposiadał windy szybowe do podawania amunicji na stanowiska bojowe oraz system wentylacji do usuwania gazów prochowych i dostarczania powietrza dla załogi. Dodatkowe wyposażenie stanowił telefon i reflektor do oświetlania przedpola. Kazamaty fortu pokryto warstwą ziemi o grubości 50-60 cm co osłabiało odłamkowe działanie pocisków.

 

Fort ten podobnie jak pobliski fort X Orzechowce został ostrzelany podczas trzeciego oblężenia twierdzy przez ciężkie moździerze niemieckie, w wyniku czego doznał poważnych zniszczeń. Do dnia dzisiejszego na forcie IX Bruner zachowała się fosa, wały ziemne, schron pogotowia oraz fragment galerii strzeleckiej. W 1993r. na forcie tym została odnaleziona czterotonowa pancerna kopuła z wieży obserwacyjnej, która obecnie "zabezpieczona przed zwiedzającymi" znajduje się na dziedzińcu Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.

Aktualnie fort zniszczony w ok. 70%, a mimo to swoimi betonowymi odłamami nadal budzi podziw i grozę.














 Autor zdjęć: Dariusz Strycharski